Ustalenie ojcostwa – ojciec Niemiec – uzasadnienie prawne jurysdykcji sądu

W sprawie naszej klientki o ustalenie, że ojcem dziecka jest obywatel Niemiec zamieszkujący na stałe w Niemczech, konieczne było uzasadnienie prawne jurysdykcji sądu właściwego do rozpoznania sprawy.

Wobec treści przepisów części trzeciej kodeksu postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. nieaktualna jest zasada prawna ustalona w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12.III.1957 r. I CO 43/56 (OSN 1957, poz. 51), według której o prawa stanu mogli być pozywani przez sąd powszechny w Polsce spośród osób przebywających za granicą jedynie obywatele polscy.

Zgodnie z art. 1101 § 1 k.p.c. i art. 19 prawa prywatnego międzynarodowego roszczenie dziecka będącego obywatelem polskim dotyczące ustalenia, że ojcem jest obywatel państwa obcego stale przebywający za granicą, podlega rozpoznaniu przez sąd powszechny w Polsce (tak: Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 r. III CRN 175/70).

Powództwo o ustalenie, że ojcem dziecka jest obywatel Niemiec należy zatem wnieść do Sądu według właściwości miejscowej przewidzianej w art. 42 k.p.c., z którego wynika, że powództwo ze stosunku między rodzicami a dziećmi należy wytoczyć w pierwszym rzędzie według przepisów o właściwości ogólnej, a więc według miejsca zamieszkania lub pobytu strony pozwanej (art. 27 i 28 k.p.c.), a dopiero gdyby brak było podstaw do przyjęcia właściwości ogólnej (np. gdyby pozwani nigdy nie mieszkali w Polsce), należałoby sięgnąć do właściwości przewidzianej w art. 42 k.p.c. (tak: II CZ 34/67 – Postanowienie Sądu Najwyższego, LEX nr 6151 – postanowienie z dnia 3 maja 1967 r. ,TEZA | aktualna).

A zatem, jeżeli ojciec dziecka stale przebywa poza granicami Polski i zamieszkanie posiada w Niemczech, pozew należy wnieść przed sądem według miejsca zamieszkania dziecka.