Ustawowe elementy weksla własnego

Wierzyciel wekslowy (posiadacz weksla) powinien wykazać, że posiadany przez niego papier wartościowy spełnia wszystkie cechy przesądzające o jego ważności (art. 101 i 102 u.p.w.), a nadto został wydany przez wystawcę. Gdy podoła temu obowiązkowi, aktualizuje się domniemanie istnienia wierzytelności w wysokości sumy wekslowej, zaś ciężar dowodu przeciwnego przerzucony zostaje na dłużnika. Jeżeli w sporze sądowym występuje pierwszy wierzyciel wekslowy, to dłużnik może powoływać się na zarzuty ze stosunku podstawowego. Stosunek ten jest podstawą wystawienia i wręczenia weksla, zatem w konsekwencji decyduje o istnieniu zobowiązania wekslowego (tak: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia  5 grudnia 2018  r. I ACa 648/18).

Istota weksla własnego wyraża się w bezwarunkowym przyrzeczeniu przez wystawcę zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej. Poniżej wskazane zostaną elementy obligatoryjne weksla wymaganą ustawą – Prawo wekslowe z dnia 28 kwietnia 1936 r. (Dz.U.2016.160 t.j. z dnia 2016.02.09).

1. Nazwa „weksel”. Zgodnie z art. 101 pkt 1 ustawy – Prawo wekslowe weksel własny musi zawierać nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim weksel wystawiono.
2. Bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty. Drugim istotnym elementem jest „przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej” . Wprowadzenie do treści przyrzeczenia jakiegokolwiek warunku unieważnia weksel. Bezwarunkowość wymaga użycia odpowiedniej formuły. Należy posłużyć się zwrotem „zapłacę/zapłacimy”, „przyrzekam zapłacić/przyrzekamy zapłacić.
3. Suma pieniężna. W praktyce często sumę wekslową podaje się dwukrotnie: cyframi oraz słownie. Co istotne, oznaczenie sumy wekslowej musi określać walutę, w jakiej suma ta jest podana. Może to być dowolna waluta, krajowa lub obca. Suma pieniężna musi oznaczać pieniądz będący prawnym środkiem płatniczym, pozostający w obiegu.
4. Termin płatności. Oznaczenie terminu winno obejmować dzień, miesiąc i rok. Nieskuteczne jest oznaczenie daty przez odwołanie się do zdarzenia przyszłego i niepewnego.
5. Miejsce płatności. Wskazanie miejsca płatności zakłada podanie co najmniej miejscowości, w której nastąpić ma przedstawienie do zapłaty. Weksel może mieć tylko jedno miejsce płatności. Wskazanie kilku miejsc płatności unieważnia weksel.
6. Nazwisko remitenta. Weksel musi zawierać „nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana”. Nie jest dopuszczalne wystawienie weksla na okaziciela.
7. Data i miejsce wystawienia weksla.
8. Podpis wystawcy. Podpis musi znajdować się na przedniej stronie weksla, pod jego treścią – tekstem zawierającym bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty. Przyjmuje się powszechnie, że podpis wystawcy weksla musi zawierać co najmniej jego nazwisko.

Na skutek podpisania weksla powstaje zobowiązanie wekslowe regulowane przez przepisy prawa wekslowego. Przepisy tego prawa nie przewidują możliwości wyłączenia przez dłużnika odpowiedzialności przez wypowiedzenie, względnie odwołanie (tak: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 1982 r. I CR 205/82).